Uproszczony podział kwasów tłuszczowych – tłuszczów – to nasycone i nienasycone (jednonienasycone – omega 9 i wielonienasycone – omega 3 i 6, nazywane niezbędnymi nienasyconymi).

W tym miejscu mogłabym od razu napisać, że kwasy tłuszczowe nasycone to mięso, omega 9 to oliwa, a omega 3 to ryby. Jednak mocno minęłabym się z prawdą. Dawno temu przy studiowaniu tabeli składu wartości odżywczych odkryłam, że to, czego uczyłam się na uczelni, jest kłamstwem.

Mięso nie składa się jedynie z kwasów tłuszczowych nasyconych. W zależności od części ciała zawiera ich tyle samo, co kwasów jednonienasyconych omega 9, czyli takich samych jak oliwa z oliwek. A to jednak oliwa jest uznawana za korzystną dla serca, za już schab za promiażdżycowy.

W 100 g schabu znajduje się tyle samo kwasów tłuszczowych nasyconych ile w 100 g łososia. Jednak to łososiowi przypisuje się korzystne właściwości dla układu krwionośnego i serca. 

Obejrzyj film na temat tłuszczów i cholesterolu

Każdy produkt to mieszanina różnych kwasów tłuszczowych:

• Mięso ma pół na pół kwasy tłuszczowe nasycone i jednonienasycone oraz małą ilość kwasów omega 3 i 6.
• Orzechy i pestki to głównie domena kwasów tłuszczowych omega 6 wyjątek:
  • macadamia – głównie kwasy omega 9.
  • laskowe – spora ilość kwasów omega 9.
  • orzech kokosowy – to prawie 100% kwasów nasyconych. Część z nich ma jednak średnie łańcuchy MCT (czyli szybko się trawią i nie docierają do jelita grubego).
• Siemię lniane i nasiona chia (jeśli zostaną zmielone, bo w całości są niedostępne) – to głównie kwasy omega 3, ale w postaci ALA, czyli organizm musi umieć je przekonwertować do takiej, jakiej potrzebuje, czyli DHA i EPA.

Tłuszcze nasycone – kwasy omega 3 i 6:

• Są to kwasy tłuszczowe, których organizm sam nie potrafi wytworzyć, dlatego muszą być dostarczone wraz z dietą. 
• Ich źródłem są pestki, orzechy, oleje roślinne, ale również ryby, mięso i jaja.
• W organizmie ludzkim występują w proporcji 1:2 (omega 3 do omega 6), niestety w przeciętnej diecie występuje nadmiar kwasów omega 6. Ich źródłem są: pestki, orzechy, mąki z pestek i orzechów, oleje roślinne (w tym popularny słonecznikowy) czy z pestek winogron.
• Kwasy tłuszczowe wielonienasycone występują w różnych formach i ulegają przemianom przy pomocy odpowiednich enzymów. Jednym z ważniejszych jest enzym delta-6-desaturaza, którego możemy mieć deficyt, a który jest kluczowy do przekształcenia roślinnego źródła kwasów omega 3 (ALA) w te, które organizm potrafi wykorzystać i wbudować w błony komórkowe, czyli DHA i EPA. Kwasy omega 3 (DHA i EPA) mają działanie przeciwzapalne. Są niezwykle istotne dla zdrowia człowieka w aspekcie insulinooporności, nowotworów, chorób autoimmunologicznych, procesów myślowych i regeneracji. Dostarczycielami DHA i EPA są: ryby, mięso, tran, olej z kryla. Natomiast źródła ALA to m.in.: orzechy włoskie, siemię lniane i chia (pod warunkiem zmielenia).
• Enzym delta-6-desaturaza jest również kluczowy, by z kwasu omega 6 pozyskać kwas gamma-linolenowy GLA. On również ma podobne właściwości jak EPA i DHA.
• Nadmiar kawasów omega 6 w stosunku do omega 3 nasila stany zapalne. Bierze też udział w łańcuchu zależności w powstawaniu wielu chorób.
• Nie mając pewności, czy mamy sprawny enzym delta-6-desaturaza, warto zadbać o dostarczenie „gotowców”, czyli tranu (lub mięsa grass fed) – źródła DHA i EPA oraz oleju z wiesiołka lub ogórecznika – źródła GLA, co ma szczególne znaczenie, gdy cierpimy na choroby lub zaburzenia hormonalne.
• Produkty zawierające dużą ilość kwasów omega 3 i 6 (pestki i orzechy mają ich nawet 10–50 g w 100 g produktu) są wysoce niestabilne i reagują na światło, ciepło i tlen. Ulegają reakcjom wolnorodnikowym i stają się toksyczne. Z tego powodu orzechy i pestki należy spożywać tylko świeżołuskane. Nie należy ich prażyć, robić z nich wypieków, tłoczyć olejów, a już na pewno nie smażyć na olejach roślinnych. Aby olej nadawał się do smażenia, przechodzi specjalny proces rafinacji, który dla nas jest również toksyczny.
• Przez swoją niestabilność, kwasy tłuszczowe zawarte w orzechach, pestkach czy zimnotłoczonych olejach łatwo jełczeją. Zapach może być maskowany dodatkiem substancji chemicznych lub poprzez napromieniowywanie. 
• Takie tłuszcze są zawsze płynne, bez względu na temperaturę. Jak to jest z margaryną, skoro jest roślinna, a jednak w konsystencji stałej i koloru białego? Margaryna przeszła specjalny proces uwodornia lub estryfikacji, który pozostawia w niej toksyczne substancje. Czyni ten produkt nierozpoznawalnym dla naszego układu pokarmowego. W naturze coś takiego nie występuje.
• Żadne oleje roślinne z wyjątkiem kokosowego (tłuszcze nasycone) nie powinny być używane do smażenia.

Więcej informacji na ten temat znajdziesz w naszej Aplikacji Mobilnej Ajwendieta.

Pobierz aplikację

i zacznij pracę nad swoją dietę!

To może Cię zainteresować:

• Które tłuszcze są szkodliwe?
• Czy olej kokosowy jest super?
• Czy mięso jest rakotwórcze? Manipulacje Big Farm
• Orzechy – poznaj ich wartości odżywcze

Prawa autorskie – zapoznaj się!