Po co nam cholesterol, jakie powinny być prawidłowe wyniki krwi i czego unikać, by były w normie – sprawdź, co warto wiedzieć na temat cholesterolu.

Cholesterol to związek chemiczny należący do steroli. Jest niezbędny do funkcjonowania organizmu. Wyróżniamy lipoproteiny o wysokiej gęstości (czyli HDL) i lipoporoteiny o niskiej gęstości (LDL). Potocznie mówi się o nich jako o dobrym i złym cholesterolu, jednak różnica między nimi polega głównie na tym, że jedne lipoproteiny (HDL) odprowadzają cholesterol do wątroby, a drugie (LDL) transportują cholesterol utworzony w wątrobie do komórek w organizmie.

Problemem dla organizmu są utlenione lipoproteiny o niskiej gęstości. Dlatego ważne są odpowiednie proporcje między poziomem HDL i LDL oraz trójglicerydy.

Po co nam cholesterol?

Cholesterol jest potrzeby między innymi do powstawania hormonów, m.in. pregnenolonu, który jest prekursorem do powstania innych hormonów, m.in. płciowych.

Z cholesterolu powstają też hormony kory nadnerczy, takie jak aldosteron czy kortyzol. Są one konieczne do utrzymania prawidłowej gospodarki wodno-elektrolitowej czy reakcji na stres.

Ponadto cholesterol wchodzi w skład otoczek mielinowych, które chronią komórki nerwowe. Jest więc ważny dla prawidłowego działania mózgu, szczególnie u dzieci.

Z cholesterolu powstają też kwasy żółciowe, które są konieczne do trawienia i wchłaniania.

Ponadto cholesterol jest prekursorem witaminy D3 i jest potrzebny do prawidłowego jej wchłaniania.

Właściwie każda komórka ciała zawiera cholesterol lub jego pochodne i dlatego jego poziom nie może być zbyt niski.

Jakie powinny być wyniki krwi?

Z wiekiem poziom cholesterolu może się naturalnie zwiększać, aby chronić tkanki i układ nerwowy oraz niwelować stany zapalne. Niski poziom cholesterolu HDL poniżej 40 też jest uznawany za ryzyko wystąpienia choroby serca.

Jakie powinny być poziomy poszczególnych frakcji?

Według norm cholesterol całkowity powinien być na poziomie poniżej 190. Warto jednak pamiętać, że jeszcze kilka lat temu normą było 230. Nie powinien być też niższy niż 115.

Oczywiście podwyższony poziom cholesterolu całkowitego może być markerem stanu zapalnego. Mówimy tu jednak raczej o wartościach powyżej 250, przy założeniu, że pozostałe frakcje są prawidłowe.

Jeśli chodzi o poziom HDL i LDL to ważniejsze są wzajemne proporcje między nimi. Najlepiej jeśli stosunek LDL do HDL wynosi 2:1, czyli np. LDL 110, a HDL 55.

Dla trójglicerydów optymalny poziom to między 50 a 100. Ważna jest też  proporcja trójglicerydów do HDL – najlepiej aby wynosiła 1:1.

Sprawdź jeszcze: Kompendium wiedzy o cholesterolu
– część 1 i część 2

Warto pamiętać, że na wzrost poziomu trójglicerydów wpływa nadmiar węglowodanów, a zwłaszcza połączonych z tłuszczami nasyconymi.

Jeśli chodzi o ryzyko wystąpienia miażdżycy czy chorób układu sercowo-naczyniowego, to są również inne czynniki, które wpływają na ich wystąpienie. Należy wziąć pod uwagę między innymi podwyższony poziom homocysteiny, bo nadmiar homocysteiny przyczynia się do uszkodzenia śródbłonka naczyń krwionośnych. Do innych czynników należą też podwyższony fibrynogen czy nawet podwyższony poziom insuliny – insulinooporność, a więc stan zapalny.

Jakich tłuszczów unikać?

Do wzrostu poziomu cholesterolu przyczynia się nieprawidłowa dieta. Przede wszystkim odpowiada za to sięganie po żywność wysokoprzetworzoną, fast foody, słodycze (w tym słodkie napoje).

Należy unikać przede wszystkich tłuszczów trans, margaryn, rafinowanych olejów roślinnych.

Oleje roślinne powinno się spożywać tylko na zimno (oprócz oleju kokosowego i oliwy z oliwek). Powinny być też tłoczone na zimno, a ponieważ zawierają tłuszcze wielonienasycone to należy je przechowywać w lodówce i dosyć szybko spożyć – najlepiej w ciągu miesiąca.

Ważne jest również to, aby produkty zawierające cholesterol (czyli m.in. jajka czy czerwone mięso) w czasie obróbki termicznej nie ulegały przypaleniu czy zbyt mocnemu zarumienieniu.

Obejrzyj film na temat tłuszczów i cholesterolu.

To jeszcze może Cię zainteresować:

• 10 powodów, dla których warto jeść jaja
• Nie bój się boczku i jaj!
• Które tłuszcze są szkodliwe?

Dołącz do naszej grupy wsparcia na Facebooku:

Prawa autorskie – zapoznaj się!