fbpx
logo
Szukaj
open close

Cukrzyca ciążowa – jak jej uniknąć?

Slide
Pobierz aplikację

i zacznij pracę nad swoją dietą!

Tagi

Postaw mi kawę na buycoffee.to
cukrzyca ciążowa

Cukrzyca ciążowa to coraz częstszy problem. Niestety idzie ona w parze z innymi chorobami związanymi z zaburzeniami gospodarki cukrowej, takimi jak: insulinooporność, cukrzyca typu 2 lub cukrzyca typu 3. Nierzadko kobiety w ciąży są zaskoczone diagnozą. Co ciekawe, bardzo często po narodzinach dziecka cukrzyca odchodzi w zapomnienie. Co warto na ten temat wiedzieć?

Problemem jest nie tylko sama cukrzyca, ponieważ taką diagnozę nadal słyszy „jedynie” 6% kobiet w ciąży. Warto wiedzieć, że taka diagnoza to ostateczność. Patologie związane z gospodarką cukrową i jej zaburzeniami są znacznie częstsze w trakcie ciąży. Skąd bierze się ten problem, dlaczego jest dziś tak powszechny oraz jak do niego nie dopuścić?

Cukrzyca ciążowa

Żeby zrozumieć te zaburzenia, należy najpierw wyjaśnić procesy metaboliczne zachodzące u przyszłej mamy. Przez pierwsze dwa trymestry ciąży w organizmie ciężarnej dominują procesy anaboliczne. Polegają one na wzroście i gromadzeniu energii zapasowej, która później może się zdecydowanie przydać. Jednak w trzecim trymestrze ciąży w ciele kobiety przeważają procesy kataboliczne. W ich trakcie następuje fizjologiczna oporność tkanek matki. Dzieje się tak dlatego, że organizm chce oszczędzać glukozę dla dziecka. W tym czasie matka, zgodnie z fizjologią, powinna korzystać przede wszystkim z beta-oksydacji, czyli powinna przejść na paliwo pochodzące z tłuszczów, czyli ciał ketonowych. W tym czasie u kobiety wzrasta również ilość wytwarzanej insuliny oraz glukozy wytwarzanej m.in. w procesie glukoneogenezy. Wszystko to prowadzi do tego, że kobieta w ostatnim etapie ciąży bardzo słabo toleruje glukozę.

Slide
Pobierz aplikację

i zacznij pracę nad swoją dietą!

Epizody hipoglikemii, pojawiające się w trzecim trymestrze, nie powinny stanowić problemu. Poprawnie wykorzystany stan ketozy chroni przed odczuwaniem spadków cukru, ponieważ staje się on paliwem „drugorzędnym” i trafia przez łożysko do dziecka. Warto też zwrócić uwagę, że dziecko potrafi w tym czasie czerpać korzyści z obu paliw. Pojawienie się więc ciał ketonowych powinno być traktowane jako pożądany efekt – badania pokazują m.in. ich wpływ na wzrost inteligencji u osób dorosłych (można domniemywać, że będą również pozytywnie oddziaływać na rozwój dziecka).

Węglowodany w ciąży

Prosty wniosek, jaki powinien płynąć z dwóch powyższych akapitów, brzmi następująco: spożywanie dużej ilości węglowodanów oraz ogólnie nadmiar energii jest dużym błędem. Może on prowadzić do problemów zdrowotnych – nie tylko u matki, lecz także u dziecka, ponieważ nagromadzone ilości nie zostaną powstrzymane przed przejściem przez łożysko. Dieta w pierwszych dwóch trymestrach ciąży może (ale nie musi) obfitować w większe ilości węglowodanów. Ze względu jednak na fizjologiczną insulinooporność występującą w ostatniej fazie ciąży rozsądne wydaje się zmniejszenie ilości węglowodanów, by uniknąć konsekwencji płynących ze stosowania ich nadmiernej podaży.

Jedz dla dwojga, nie za dwoje

Poza samą ilością węglowodanów należy zwrócić również uwagę na ilość spożywanej energii, która sama w sobie bywa sporym problemem. Do dziś pokutuje mit o tym, że w ciąży można jeść za dwoje. Badania naukowe jednoznacznie temu zaprzeczają. Zapotrzebowanie ciężarnej wzrasta właściwie nieznacznie:

  • 0–70 kalorii w pierwszym trymestrze ciąży,
  • 260–350 kalorii w drugim trymestrze ciąży,
  • 500–540 kalorii w trzecim trymestrze ciąży.

Daje to średnio jeden dodatkowy posiłek w trzecim trymestrze ciąży, więc zdecydowanie nie można tu mówić o jedzeniu za dwoje. „Przeładowanie energetyczne” to na ten moment podstawowy problem związany z etiologią zaburzeń gospodarki cukrowej. Brak ograniczenia węglowodanów potęguje niejako ten efekt. Można więc powiedzieć, że największym problemem jest nadmierna podaż energii z jednoczesnym nadmiarem węglowodanów – tutaj szczególnie w trzecim trymestrze ciąży.

Zwróć uwagę na ilość

Zgodnie z popularnymi zaleceniami należy spożywać znaczne ilości węglowodanów w trakcie ciąży. Nie ma to jednak uzasadnienia, jeśli weźmiemy pod uwagę fizjologię i metabolizm matki i dziecka. Maksymalne zapotrzebowanie na glukozę w 40. tygodniu ciąży (biorąc pod uwagę również płód i łożysko) wynosi 75 g. Jest to ilość nieznaczna, którą może zapewnić jeden posiłek zawierający pół worka ryżu oraz dojrzałego banana. Na wcześniejszych etapach ciąży zapotrzebowanie na węglowodany jest mniejsze. Na przykład w 25. tygodniu ciąży wynosi ono niecałe 20 g. Jest to ilość, którą dostarcza się zwykle nawet podczas stosowania diety ketogenicznej, która teoretycznie mocno ogranicza spożycie węglowodanów.

Cukrzyca ciążowa – konsekwencje

Dostarczanie nadmiaru energii oraz zbyt dużej ilości węglowodanów w trakcie ciąży to podstawowy problem w dzisiejszych czasach. Może on powodować zaburzenia gospodarki cukrowej oraz nadmierne tycie matki. Negatywnych efektów często może doznać również dziecko, np. w postaci zbyt dużego wzrostu oraz predyspozycji genetycznych do chociażby gorszych reakcji na insulinę czy leptynę.

Jeśli planujesz ciążę, koniecznie zapoznaj się z tym e-bookiem

To może Cię zainteresować:

Bibliografia:

  • Dangel T., Żywienie niskowęglowodanowe kobiet w ciąży, Warszawa 2017.
  • Herrera E., Metabolic adaptations in pregnancy and their implications for the availability of substrates to the fetus, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10805038/ (29.05.2018).
  • Zamłyński J. i in., Wpływ zmian metabolicznych w ciąży prawidłowej i powikłanej cukrzycą na wewnątrzmaciczne wzrastanie płodu, http://31.186.81.235:8080/api/files/view/1929.pdf (29.05.2018).

Prawa autorskie – zapoznaj się!

Autor



Mateusz Ostręga

Cukrzyca ciążowa to coraz częstszy problem. Niestety idzie ona w parze z innymi chorobami związanymi z zaburzeniami gospodarki cukrowej, takimi jak: insulinooporność, cukrzyca typu 2 lub cukrzyca typu 3. Nierzadko kobiety w ciąży są zaskoczone diagnozą. Co ciekawe, bardzo często po narodzinach dziecka cukrzyca odchodzi w zapomnienie. Co warto na ten temat wiedzieć?

Problemem jest nie tylko sama cukrzyca, ponieważ taką diagnozę nadal słyszy „jedynie” 6% kobiet w ciąży. Warto wiedzieć, że taka diagnoza to ostateczność. Patologie związane z gospodarką cukrową i jej zaburzeniami są znacznie częstsze w trakcie ciąży. Skąd bierze się ten problem, dlaczego jest dziś tak powszechny oraz jak do niego nie dopuścić?

Cukrzyca ciążowa

Żeby zrozumieć te zaburzenia, należy najpierw wyjaśnić procesy metaboliczne zachodzące u przyszłej mamy. Przez pierwsze dwa trymestry ciąży w organizmie ciężarnej dominują procesy anaboliczne. Polegają one na wzroście i gromadzeniu energii zapasowej, która później może się zdecydowanie przydać. Jednak w trzecim trymestrze ciąży w ciele kobiety przeważają procesy kataboliczne. W ich trakcie następuje fizjologiczna oporność tkanek matki. Dzieje się tak dlatego, że organizm chce oszczędzać glukozę dla dziecka. W tym czasie matka, zgodnie z fizjologią, powinna korzystać przede wszystkim z beta-oksydacji, czyli powinna przejść na paliwo pochodzące z tłuszczów, czyli ciał ketonowych. W tym czasie u kobiety wzrasta również ilość wytwarzanej insuliny oraz glukozy wytwarzanej m.in. w procesie glukoneogenezy. Wszystko to prowadzi do tego, że kobieta w ostatnim etapie ciąży bardzo słabo toleruje glukozę.

Slide
Pobierz aplikację

i zacznij pracę nad swoją dietą!

Epizody hipoglikemii, pojawiające się w trzecim trymestrze, nie powinny stanowić problemu. Poprawnie wykorzystany stan ketozy chroni przed odczuwaniem spadków cukru, ponieważ staje się on paliwem „drugorzędnym” i trafia przez łożysko do dziecka. Warto też zwrócić uwagę, że dziecko potrafi w tym czasie czerpać korzyści z obu paliw. Pojawienie się więc ciał ketonowych powinno być traktowane jako pożądany efekt – badania pokazują m.in. ich wpływ na wzrost inteligencji u osób dorosłych (można domniemywać, że będą również pozytywnie oddziaływać na rozwój dziecka).

Węglowodany w ciąży

Prosty wniosek, jaki powinien płynąć z dwóch powyższych akapitów, brzmi następująco: spożywanie dużej ilości węglowodanów oraz ogólnie nadmiar energii jest dużym błędem. Może on prowadzić do problemów zdrowotnych – nie tylko u matki, lecz także u dziecka, ponieważ nagromadzone ilości nie zostaną powstrzymane przed przejściem przez łożysko. Dieta w pierwszych dwóch trymestrach ciąży może (ale nie musi) obfitować w większe ilości węglowodanów. Ze względu jednak na fizjologiczną insulinooporność występującą w ostatniej fazie ciąży rozsądne wydaje się zmniejszenie ilości węglowodanów, by uniknąć konsekwencji płynących ze stosowania ich nadmiernej podaży.

Jedz dla dwojga, nie za dwoje

Poza samą ilością węglowodanów należy zwrócić również uwagę na ilość spożywanej energii, która sama w sobie bywa sporym problemem. Do dziś pokutuje mit o tym, że w ciąży można jeść za dwoje. Badania naukowe jednoznacznie temu zaprzeczają. Zapotrzebowanie ciężarnej wzrasta właściwie nieznacznie:

  • 0–70 kalorii w pierwszym trymestrze ciąży,
  • 260–350 kalorii w drugim trymestrze ciąży,
  • 500–540 kalorii w trzecim trymestrze ciąży.

Daje to średnio jeden dodatkowy posiłek w trzecim trymestrze ciąży, więc zdecydowanie nie można tu mówić o jedzeniu za dwoje. „Przeładowanie energetyczne” to na ten moment podstawowy problem związany z etiologią zaburzeń gospodarki cukrowej. Brak ograniczenia węglowodanów potęguje niejako ten efekt. Można więc powiedzieć, że największym problemem jest nadmierna podaż energii z jednoczesnym nadmiarem węglowodanów – tutaj szczególnie w trzecim trymestrze ciąży.

Zwróć uwagę na ilość

Zgodnie z popularnymi zaleceniami należy spożywać znaczne ilości węglowodanów w trakcie ciąży. Nie ma to jednak uzasadnienia, jeśli weźmiemy pod uwagę fizjologię i metabolizm matki i dziecka. Maksymalne zapotrzebowanie na glukozę w 40. tygodniu ciąży (biorąc pod uwagę również płód i łożysko) wynosi 75 g. Jest to ilość nieznaczna, którą może zapewnić jeden posiłek zawierający pół worka ryżu oraz dojrzałego banana. Na wcześniejszych etapach ciąży zapotrzebowanie na węglowodany jest mniejsze. Na przykład w 25. tygodniu ciąży wynosi ono niecałe 20 g. Jest to ilość, którą dostarcza się zwykle nawet podczas stosowania diety ketogenicznej, która teoretycznie mocno ogranicza spożycie węglowodanów.

Cukrzyca ciążowa – konsekwencje

Dostarczanie nadmiaru energii oraz zbyt dużej ilości węglowodanów w trakcie ciąży to podstawowy problem w dzisiejszych czasach. Może on powodować zaburzenia gospodarki cukrowej oraz nadmierne tycie matki. Negatywnych efektów często może doznać również dziecko, np. w postaci zbyt dużego wzrostu oraz predyspozycji genetycznych do chociażby gorszych reakcji na insulinę czy leptynę.

Jeśli planujesz ciążę, koniecznie zapoznaj się z tym e-bookiem

To może Cię zainteresować:

Bibliografia:

  • Dangel T., Żywienie niskowęglowodanowe kobiet w ciąży, Warszawa 2017.
  • Herrera E., Metabolic adaptations in pregnancy and their implications for the availability of substrates to the fetus, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10805038/ (29.05.2018).
  • Zamłyński J. i in., Wpływ zmian metabolicznych w ciąży prawidłowej i powikłanej cukrzycą na wewnątrzmaciczne wzrastanie płodu, http://31.186.81.235:8080/api/files/view/1929.pdf (29.05.2018).

Prawa autorskie – zapoznaj się!

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Autor

Mateusz Ostręga
29 maja 2018

Tagi

Pozostaw komentarz

Trzeba się zalogować, aby dodawać komentarze.

Administratorem Państwa danych osobowych jest osobowych jest Iwona Wierzbicka, prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Ajwendieta Dietetyka Kliniczna Iwona Wierzbicka (NIP: 9910011175). Dane osobowe przetwarzane będą wyłącznie w prawnie usprawiedliwionych celach administratora danych polegających na prezentowaniu komentarzy dotyczących funkcjonowania serwisu internetowego oraz jakości towarów i usług w nim dostępnych. Podanie przez Państwa danych osobowych jest dobrowolne, ale też niezbędne do opublikowania komentarza. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Państwa danych osobowych mogą Państwo znaleźć w naszej Polityce prywatności na temat zasad przetwarzania danych osobowych.

Podobne tematy

Jesteś w ciąży i właśnie dowiedziałaś się o Hashimoto – co robić?

Czasami zdarza się, że o tym, że mamy chorobę Hashimoto, dowiadujemy się w czasie ciąży. Taka informacja potrafi wzbudzić niepokój. Jak o siebie zadbać i co robić? Przede wszystkim należy być pod opieką endokrynologa. To…

WIĘCEJ >

Jakie badania wykonać przed ciążą?

Badania diagnostyczne to bardzo istotny element przygotowań do ciąży. Pomagają one nie tylko zdiagnozować ewentualne problemy, które mogą przysporzyć trudności ze spłodzeniem potomka lub donoszeniem ciąży, lecz także pokazują, na jakich aspektach należy się szczególnie…

WIĘCEJ >
badania profilaktyczne

Jakie badania profilaktyczne warto zrobić?

Wykonywanie badań laboratoryjnych ma ogromne znaczenie, gdy zależy nam na profilaktyce chorób i kontrolowaniu tego, co dzieje się z naszym organizmie. Jeżeli już występuje jednostka chorobowa, dzięki badaniom możemy kontrolować zachodzące zmiany. Sprawdź, jakie badania…

WIĘCEJ >

Leptyna. Wilczy głód – skąd się bierze?

Leptyna – w świecie dietetycznym jest o niej coraz głośniej. Nie dzieje się tak bez powodu. W dzisiejszych czasach liczba problemów zdrowotnych rośnie w zastraszającym tempie, a leptyna jest jednym z klocków tej układanki. Warto…

WIĘCEJ >