Wątroba jest jednym z najważniejszych narządów w naszym organizmie. Sprawdź, jak o nią zadbać.

Wątroba pełni różnorakie funkcje, m.in.:

• wydziela żółć potrzebną do trawienia niektórych rodzajów tłuszczów,
• bierze udział w przemianach węglowodanów, białek i tłuszczów,
• wychwytuje z krwi toksyczny amoniak i przekształca go w nietoksyczny mocznik,
• syntetyzuje czynniki krzepnięcia, takie jak: fibrynogen, protrombina, czynnik VII, czynnik IX czy czynnik X,
• magazynuje żelazo w postaci ferrytyny, a także witaminy: B12, A i D,
• odtruwa organizm z toksyn pochodzenia egzo- oraz endogennego.

To niezwykle ważne, aby narząd ten był zdrowy i mógł służyć nam w dobrej kondycji przez całe życie.

Stłuszczenie wątroby

Niestety obecnie u wielu osób wątroba nie funkcjonuje prawidłowo, a w wielu przypadkach jest to mocno powiązane ze stylem życia. Jednym z najczęstszych problemów jest stłuszczenie wątroby.

Możemy wyróżnić dwa rodzaje tego schorzenia: stłuszczenie wątroby alkoholowe i niealkoholowe. W tym pierwszym, jak sama nazwa wskazuje, głównym czynnikiem sprawczym są napoje alkoholowe. Ale co jeżeli ktoś jest abstynentem lub pije okazjonalnie? Bardzo często niealkoholowe stłuszczenie wątroby jest powiązane z tzw. zespołem metabolicznym. Oznacza to, że schorzenie to współistnieje z otyłością, podwyższonym poziomem triglicerydów, podwyższonym poziomem glukozy, niskim poziomem cholesterolu HDL. Początkowo to stłuszczenie wątroby przebiega bezobjawowo, czasem występuje zmęczenie i osłabienie (co jednak można sobie tłumaczyć na najróżniejsze sposoby). Bardziej specyficznym objawem może być występujący ból w prawym podżebrzu lub powiększenie wątroby.

Jak ocenić, w jaki stanie jest wątroba?

Zacznij od wykonania badań podstawowych (pobierz listę badań).

Badania, jakie warto zrobić:

• morfologia,
• poziom trójglicerydów,
• poziom glukozy i insuliny na czczo,
• enzymy: ALAT, ASPAT, GGTP,
• poziom bilirubiny,
• fosfataza zasadowa,
• fibrynogen,
• lipdogram: cholesterol całkowity oraz frakcje HDL i LDL.

Należy dodać, że enzym GGTP będzie szczególnie dobrym markerem stanu zapalnego u osób pijących alkohol – jest bardziej czułym wskaźnikiem niż ALAT czy ASPAT. Wykonaj również USG jamy brzusznej – takie wskaźniki jak zwiększona echogeniczność wątroby mogą wskazywać na jej stłuszczenie. W niektórych przypadkach może być także konieczne wykonanie biopsji.

Co szkodzi?

Pocieszające jest to, że wątroba ma duże zdolności regeneracyjne. Nawet po chirurgicznym usunięciu 75% wątroby spełnia swoje funkcje. Stłuszczenie tego narządu w dużej mierze można odwrócić dzięki zmianie swoich nawyków.

Przede wszystkim należy całkowicie wyeliminować alkohol. Kolejną substancją, która w nadmiarze szkodzi wątrobie, jest fruktoza. Jest to cukier prosty, zawarty w owocach, a największe jego stężenie występuje w sokach owocowych. Dlatego jeżeli chcesz odciążyć wątrobę, zrezygnuj z picia soków – także tych wyciskanych w domu za pomocą wolnoobrotowej wyciskarki czy sokowirówki i nawet jeżeli używasz owoców z własnego ogródka czy działki.

Sprawdź: Soki owocowe – pić czy nie pić?

Pochodzenie owoców oczywiście ma znaczenie w diecie (przede wszystkim pod kątem toksyn pochodzących z oprysków, które de facto wątroba także musi zmetabolizować), jednak pamiętaj, że sok owocowy to skoncentrowany cukier. Sok w przeciwieństwie do całych owoców nie zawiera błonnika, który jest niestrawny dla naszego organizmu i spowalnia wychwyt cukru z przewodu pokarmowego. Miej także świadomość, że zalecane pięć porcji warzyw i owoców dziennie nie oznacza, że każdego dnia masz jeść pięć porcji owoców. Większość osób woli je bardziej od warzyw, ponieważ są słodkie, jednak w zdrowej diecie zdecydowanie powinny przeważać właśnie warzywa. Staraj się spożywać owoce nie częściej niż raz dziennie, a jeżeli wątroba jest mocno stłuszczona – najlepiej na pewien czas wyeliminować je z diety całkowicie.

Oczywiście konieczne będzie także usunięcie z diety wszelkiej żywności przetworzonej oraz tłuszczów trans.

Co pomaga?

Warto włączyć do diety tłoczony na zimno olej z ostropestu plamistego (pij łyżeczkę na około 20 minut przed posiłkiem). Pomocna w regeneracji wątroby będzie także cholina. Jej świetnym źródłem w diecie są żółtka jaj. Jeżeli je tolerujesz, powinny regularnie pojawiać się w twoim menu. Zadbaj tylko o to, aby były w jak najmniejszym stopniu obrobione termicznie. Jeżeli masz alergię bądź nietolerancję na jaja, możesz stosować cholinę w postaci suplementów. Przy problemach z wątrobą pomocny jest także karczoch. Należy zadbać także o prawidłowe nawodnienie organizmu – pij minimum dwa litry wody dziennie.

PAMIĘTAJ!

JEŚLI COŚ CIĘ NIEPOKOI, SKONSULTUJ SIĘ Z DIETETYKIEM KLINICZNYM AJWEN

Prawa autorskie – zapoznaj się!