Homocysteina – cichy zabójca

Homocysteina (hcy) to niebezpieczny aminokwas, którego wysoki poziom przyczynia się do miażdżycy i zawałów serca. To tykająca bomba, cichy zabójca. Homocysteina znana jest od wielu lat, ale wciąż przez wielu lekarzy i diagnostów nie jest w ogóle brana pod uwagę albo jest bagatelizowana.

Przyczyna wielu chorób

Homocysteina przyczynia się do wielu poważnych chorób, dolegliwości i zniszczeń w organizmie. Homocysteina m.in.:

• Działa cytotoksycznie na komórki śródbłonka naczyń krwionośnych, zwłaszcza jeśli jej poziom przez wiele lat utrzymuje się w wartościach 12–30 µmol/l.
• Zwiększa ryzyko zakrzepicy żył głębokich – wzrasta ono aż czterokrotnie przy stężeniu homocysteiny powyżej 22 μmol/l.
• Hamuje procesy naprawcze naczyń.
• Przyczynia się do miażdżycy poprzez wiele mechanizmów.
• Uszkadza naczynia i tętnice.
• Zmniejsza oddziaływanie glutationu – naszego najsilniejszego antyoksydantu.
• Ma swój duży udział w chorobach neurodegeneracyjnych (depresja, schizofrenia, choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, demencja starcza, mgła mózgowa, zanik mózgu).

U osób z hiperhomocysteinemią ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera jest około cztero-, pięciokrotnie wyższe w porównaniu do grupy z normohomocysteinemią.

Ciąża i dzieci

• Wysokie stężenie homocysteiny w płynie pęcherzykowym jajnika może zaburzać interakcję między plemnikiem a komórką jajową, zmniejszając szanse zapłodnienia.
• Homocysteina może także wpływać na wczesne etapy implantacji i embriogenezy oraz upośledzać ukrwienie łożyska i jego funkcje. Wczesnym skutkiem tych zaburzeń jest poronienie, natomiast późniejszym – zahamowanie rozwoju płodu, jego obumarcie, a także przedwczesne oddzielenie łożyska.
• Podwyższony poziom homocysteiny podczas ciąży stanowi czynnik ryzyka wystąpienia wad cewy nerwowej bądź wad serca. W stanach niedoboru kwasu foliowego aminokwas ten gromadzi się w komórkach zarodka i powoduje liczne uszkodzenia. Niestety przy mutacji genu MTHFR sama suplementacja kwasem foliowym może być niewystarczająca lub wręcz niebezpieczna.
• Homocysteina jest czynnikiem ryzyka powstawania licznych nowotworów, szczególnie jelita grubego oraz nowotworów indukowanych przez estrogeny.
• Aminokwas ten może przyczyniać się do wystąpienia opóźnienia rozwoju umysłowego u dzieci, a także osteoporozy i problemów z oczami (jaskra, zaćma, zanik nerwu wzrokowego, zwichnięcie lub podwichnięcie soczewki).

Podwyższony poziom – przyczyny

Podwyższony poziom homocysteiny może być spowodowany:

• nadmiarem białka zwierzęcego w diecie (źródło metionina), choć tu muszą działać jeszcze inne mechanizmy,
• niedoborem witamin B12, B6 i folianów (B9),
• lekami i suplementami typu: L-DOPA, niacyna, metformina, lekami tiolowymi.

Wysoki poziom himocysteiny często współistnieje z takimi chorobami, jak: niewydolność nerek, cukrzyca typu pierwszego i drugiego, niedoczynność tarczycy, niewydolność wątroby, łuszczyca, białaczka limfoblastyczna, choroba Cushinga.

Obejrzyj film: Zaburzenia metylacji

Nie wiadomo, co było pierwsze, ale podejrzewa się, że choroby te wpływają na podwyższenie poziomu homocysteiny.

Homocysteina – normy

Wartości prawidłowe stężenia homocysteiny we krwi mierzone na czczo mieszczą się w zakresie 5–15 µmol/l. Stężenia rzędu 10–13 µmol/l wywierają szkodliwe działanie na śródbłonek naczyń. Niestety hiperhomocysteinemia (hhcy) może być ukryta, dlatego czasami testy z krwi wykonane „z biegu” mogą nie dać rozstrzygającego wyniku.

Hiperhomocysteinemia (hhcy)

Diagnostyka:

• W przypadku podejrzenia hhcy wykonuje się test doustnego obciążenia metioniną.
• Podaje się L-metioninę (po 48-godzinnym ograniczeniu jej podaży) w dawce 100 mg/kg m.c.
• Badanie krwi należy wykonać przed podaniem metioniny i od czterech do ośmiu godzin po podaniu metioniny.
• Analiza osocza krwi pobranej na czczo wyklucza lub potwierdza istnienie jawnej hhcy.
• Ukryta hhcy może być wykryta na podstawie zawartości hcy we krwi pobranej po obciążeniu metioniną.
• Podczas wykonywania badań należy być na czczo!

Problemy diagnostyczne

Niestety nasze laboratoria nic nie mówią o metodach oznaczania homocysteiny (a to ma znaczenie) oraz o tym, czy badają całkowitą homocysteinę wraz z jej metabolitami, które są bardziej niebezpieczne od samej homocysteiny.

Dobrze jest zbadać hcy z krwi, z krwi po teście z metioniną oraz z moczu (bez metioniny i po teście).

Dieta a obniżenie poziomu homocysteiny

Sposoby na obniżenie poziomu homocysteiny:

• unikanie alkoholu, kawy,
• rzucenie palenia,
• ograniczenie białka zwierzęcego (czasami, to kwestia indywidualna),
• zielone koktajle,
• suplementacja dobrana indywidualnie.

To może Cię zainteresować:

• Zaburzenia procesu metylacji
• Gen MTHFR – co to takiego i jaką pełni funkcję?

PAMIĘTAJ!

JEŚLI COŚ CIĘ NIEPOKOI, SKONSULTUJ SIĘ Z DIETETYKIEM KLINICZNYM AJWEN

Prawa autorskie – zapoznaj się!