Ferrytyna – co to jest i po co ją badać?

Odczuwasz ciągłe zmęczenie? Wypadają ci włosy, a twoje paznokcie są kruche i łamliwe? Winna może być ferrytyna. Sprawdź, dlaczego warto regularnie kontrolować jej poziom.

Ferrytyna to białko, które magazynuje żelazo, a to z kolei odpowiada za syntezę hemoglobiny. Ferrytyna tworzy zapasy żelaza w kluczowych narządach. Jest to również tzw. białko ostrej fazy, co oznacza, że ferrytyna informuje o stanie zapalnym toczącym się w organizmie (na skutek stanu zapalnego stężenie ferrytyny wzrasta).

Ferrytyna występuje we wszystkich komórkach organizmu, a głównie w śledzionie, wątrobie, szpiku i mięśniach.

Sprawdź: Stany zapalne – diagnostyka i eliminacja

Poziom ferrytyny i poziom żelaza są ze sobą ściśle powiązane. Im wyższe stężenie ferrytyny, tym wyższy poziom żelaza.

Ferrytyna to najlepszy wskaźnik gospodarki żelaza. To właśnie ona pozwala ocenić, czy w organizmie go brakuje, czy może jest go zbyt wiele. I jedna, i druga sytuacja jest niekorzystna dla naszego zdrowia. Z tego też powodu ferrytyna powinna być jednym z podstawowych badań wykonywanych w ramach profilaktyki.

Ferrytyna – badanie

Badanie poziomu ferrytyny pozwala ocenić metabolizm żelaza, tj. określić jego zapasy w organizmie. Aby sprawdzić nasz poziom ferrytyny, musimy wykonać badanie krwi. Powinno się ją pobrać rano, na czczo.

Ferrytynę warto badać jednocześnie z poziomem żelaza we krwi, np. gdy mamy objawy mogące wskazywać na anemię, a także wtedy, gdy borykamy się z nadmiernym wypadaniem włosów.

Obejrzyj webinar: Zatrzymaj włosy na głowie

U kobiet miesiączkujących badanie to powinno się robić regularnie co mniej więcej pół roku. Często morfologia może nie wykazać jakichś nieprawidłowości, a będą one widocznie w poziomie ferrytyny (szczególnie przy niskim poziomie zapasów żelaza).

Według norm funkcjonalnych ferrytyna powinna się mieścić w granicach minimum 40–60 ng/ml. Jeżeli mamy problemy z włosami, warto ten parametr utrzymywać na poziomie 70–80 ng/ml.

Niedobór ferrytyny

Niski poziom ferrytyny wskazuje na wyczerpanie zapasów żelaza. Do takiej sytuacji mogą się przyczyniać liczne czynniki, takie jak: niskie spożycie żelaza wraz z jedzeniem, upośledzenie wchłaniania, obfite krwawienia miesiączkowe czy anemia.

Niedobór ferrytyny może być też powiązany z chorobą autoimmunizacyjną, pasożytami czy dysbiozą jelitową. Z takim problemem mogą się też borykać osoby stosujące dietę wegetariańską lub wegańską oraz kobiety w ciąży.

Niedobór ferrytyny może wiązać się z takimi objawami, jak:

• przewlekłe zmęczenie,
• senność,
• słaba koncentracja,
• obniżenie odporności,
• wypadanie włosów,
• łamliwość paznokci,
• sucha skóra,
• zawroty głowy.

Niedobór ferrytyny często wynika z nieprawidłowo zbilansowanej diety.

Nadmiar ferrytyny

Wysoki poziom ferrytyny przede wszystkim wskazuje na stan zapalny. Nadmiar ferrytyny może być połączony też z rzadką chorobą – hemochromatozą (przeładowaniem żelazem). W takim przypadku żelazo odkłada się w zbyt dużej ilości w wątrobie, sercu czy trzustce, co prowadzi do uszkodzenia narządów.

Slide

Pobierz aplikację

i zacznij pracę nad swoją dietą!

Nadmiar ferrytyny może też wystąpić w przypadku chorób wątroby czy nerek, przy reumatoidalnym zapaleniu stawów, a także przy nadużywaniu alkoholu.

Objawy podwyższonego poziomu ferrytyny obejmują:

• obniżenie libido,
• bóle brzucha,
• bóle stawów,
• utratę masy ciała,
• złe samopoczucie,
• brak energii, zmęczenie,
• problemy jelitowe, np. zaparcia, wzdęcia.

W przypadku występowania nadmiaru ferrytyny kluczowe jest znalezienie przyczyny takiej sytuacji i wdrożenie leczenia.

Dieta a ferrytyna

Sposobem na podniesienie poziomu ferrytyny jest odpowiednio skomponowana dieta. Powinny się w niej znajdować produkty bogate w żelazo, takie jak mięso, podroby, ryby, jaja. Pamiętajmy, że przyswajalność żelaza poprawia witamina C, więc jej również nie może zabraknąć w diecie.

Jeśli potrzebujesz wsparcia w ułożeniu diety, pomoże ci dietetyk kliniczny.

To może cię zainteresować:

• Żelazo – jak sprawdzić, czy masz z nim problem?
• Żelazo – dlaczego go potrzebujesz?
• Anemia – jak sobie z nią radzić?

Prawa autorskie – zapoznaj się!