Dieta FODMAP – na czym polega?

Czym charakteryzuje się dieta FODMAP i czy każdy może ją stosować? Rozwiewamy wątpliwości na ten temat.

Dieta FODMAP to leczenie żywieniowe stosowane najczęściej w zespole jelita drażliwego (IBS), a czasem także w zespole przerostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO). Skrót FODMAP pochodzi od następujących związków należących do grupy węglowodanów: fermentujące oligo-, di- i monosacharydy oraz poliole.

Dieta FODMAP inaczej nazywana jest dietą Low FODMAP (o niskiej zawartości węglowodanów, których niektóre osoby nie są w stanie całkowicie strawić lub ich jelita nie potrafią ich wchłonąć).

Czym są węglowodany FODMAP?

W tej grupie znajdują się proste cząsteczki – monosacharydy, inaczej cukry proste, w których wyróżniamy glukozę, fruktozę i galaktozę. Połączenie dwóch z tych związków tworzy disacharydy, np. laktoza (glukoza + galaktoza). Natomiast sacharydy zawierające do 10 cząsteczek cukrów prostych to oligosacharydy, które stanowią bardziej skomplikowane i złożone jednostki chemiczne.

Z kolei poliole to półsyntetyczne środki słodzące, zwane również „alkoholami cukrowymi”. Wśród nich wymienia się: sorbitol, mannitol, maltitiol, a także ksylitol.

Znajomość tych grup węglowodanów FODMAP jest niezbędna, by w łatwy sposób móc określić, który związek wywołuje dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego.

Sprawdź e-book z listą produktów FODMAP

Objawy po spożyciu produktów obfitujących w FODMAP

Spożycie produktów FODMAP zwiększa naturalny proces fermentacji bakteryjnej w jelitach, co wielokrotnie nasila dolegliwości jelitowe. Węglowodany FODMAP nie są wchłaniane w jelicie cienkim, w związku z czym przedostają do odcinka jelita grubego, gdzie wytwarzają gazy w postaci wodoru (H₂), metanu (CH₄) oraz dwutlenku węgla (CO₂). W rezultacie jelita powiększają się, co charakteryzuje się ich puchnięciem.

Obejrzyj film: Jelita – tam zaczyna się twoje zdrowie

Warto jednak pamiętać, że niepożądane objawy ze strony przewodu pokarmowego (takie jak: biegunka, silny ból brzucha, gazy, wzdęcia czy zaparcia) są częstą przyczyną spożycia między innymi ksylitolu czy inuliny.

Produkty o wysokiej zawartości FODMAP

W pierwszej kolejności powinno się zrezygnować ze spożycia między innymi: mleka oraz jego przetworów, takich jak: jogurt, maślanka, ser twarogowy. Ponadto trzeba wyeliminować z diety nasiona roślin strączkowych, warzywa (głównie kapustne, wzdymające i gazotwórcze), grzyby, owoce (głównie jabłko, mango, winogrona, gruszki, czereśnie, arbuzy), produkty pszeniczne i jęczmienne. Trzeba będzie zrezygnować także z miodu, melasy, syropu z agawy, soków owocowych oraz innych substancji słodzących.

Produkty o niskiej zawartości FODMAP

To między innymi:

• owoce (banan, jagody, truskawki, owoce cytrusowe),
• warzywa (warzywa korzeniowe, pomidory, ogórki, sałata, papryka),
• ryż, komosa ryżowa, produkty na bazie owsa i orkiszu,
• mięso,
• ryby,
• jaja,
• napoje roślinne,
• oliwa z oliwek,
• olej z awokado.

Dieta FODMAP – leczenie żywieniowe

Na początku rozpoczęcia terapii żywieniowej należy dokładnie ustalić, które produkty są źródłem dolegliwości. Nie każdy produkt zawierający węglowodany FODMAP szkodzi. Przede wszystkim warto mieć na uwadze, że w większości stanowią one bogactwo wielu witamin, składników mineralnych oraz błonnika pokarmowego. Ich niedostateczna podaż lub całkowita eliminacja z codziennego jadłospisu może wiązać się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi.

Slide

Pobierz aplikację

i zacznij pracę nad swoją dietą!

Dietę należy rozpocząć od zastąpienia produktów z wysoką zawartością FODMAP na te charakteryzujące się ich niewielką ilością – to tzw. faza eliminacyjna, która powinna trwać 6–8 tygodni (oczywiście jest to kwestia indywidualna). Następnie stopniowo powinno się wprowadzać produkty z fermentującymi sacharydami, by w końcowym etapie móc określić, których z nich nie toleruje nasz organizm. Cała terapia żywieniowa to metoda prób i błędów, której czas trwania jest zróżnicowany.

Dieta low FODMAP – czy dla każdego?

Przed każdym podjęciem próby złagodzenia objawów ze strony przewodu pokarmowego za pomocą diety FODMAP należy wcześniej skonsultować się ze specjalistą w tej dziedzinie. On nie tylko zdiagnozuje dokładną przyczynę dolegliwości, lecz także pomoże stopniowo wdrożyć wyżej omawianą dietę. Dieta o niskiej zawartości FODMAP jest głównie dla pacjentów borykających się z IBS. Osobom zdrowym może bardziej zaszkodzić niż pomóc.

Przepisy zgodne z dietą low FODMAP można znaleźć w naszej aplikacji Pogotowie dietetyczne.

PAMIĘTAJ!

JEŚLI POTRZEBUJESZ POMOCY, SKONSULTUJ SIĘ Z DIETETYKIEM KLINICZNYM AJWEN

Prawa autorskie – zapoznaj się!